Flutter, Google tarafından geliştirilen, iOS, Android, Web ve Desktop için yüksek performanslı, tüketicinin beklentilerini karşılayan uygulamalar oluşturmayı hedefleyen bir mobil uygulama frameworkü olarak bilinir. Ancak Flutter’ın avantajları sadece bunlarla sınırlı değil. İşte Flutter’ı benzersiz kılan birkaç özellik:

1. Tek Kod Tabanı

Flutter, geliştiricilere iOS, Android, Web ve Desktop için uygulamaları tek bir kod tabanıyla yazma olanağı sunar. Bu, geliştirme sürecini hızlandırır ve işleri kolaylaştırır. Maliyetden tasarruf imkanı sağlar. 4 platforma da geliştirme yapacaksanız tek bir developer ile de işlerinizi yapmanız mümkün hale gelir.

Örnek bir “Merhaba Dünya” uygulaması:

import 'package:flutter/material.dart';
 void main() {
   runApp(MyApp());
 }
 class MyApp extends StatelessWidget {
   @override
   Widget build(BuildContext context) {
     return MaterialApp(
       title: 'Merhaba Dünya',
       home: Scaffold(
         appBar: AppBar(
           title: Text('Merhaba Dünya'),
         ),
         body: Center(
           child: Text('Merhaba Dünya!'),
         ),
       ),
     );
   }
 }

2. Hot Reload

Flutter’ın “hot reload” özelliği, geliştiricilerin yapılan değişiklikleri anında görmesini sağlar. Bu, hataların hızlıca bulunmasını ve düzeltilmesini sağlar ve geliştirme sürecini önemli ölçüde hızlandırır.

class MyApp extends StatelessWidget {
   @override
   Widget build(BuildContext context) {
     return MaterialApp(
       title: 'Hot Reload Örneği',
       home: MyHomePage(),
     );
   }
 }
 class MyHomePage extends StatelessWidget {
   @override
   Widget build(BuildContext context) {
     return Scaffold(
       appBar: AppBar(
         title: Text("Hot Reload Örneği"),
       ),
       body: Center(
         child: Text("Değişiklikleri anında görün!"),
       ),
     );
   }
 }

Bu kodu çalıştırın ve "Değişiklikleri anında görün!" metnini değiştirin. Hot Reload özelliği sayesinde uygulamanın durumunu kaybetmeden değişikliği hemen görebilirsiniz.

3. Performans

Flutter, Dart dilinde yazılmıştır ve Dart, Just-In-Time ve Ahead-Of-Time derleme yeteneklerine sahiptir. Bu özellikler, uygulamanın başlangıç süresini hızlandırır ve performansını iyileştirir.

4. Zengin Widget Kütüphanesi

Flutter, kullanıcıların modern ve çekici bir arayüz oluşturmasını sağlayan bir dizi widget sunar. Bu widget’lar hızlı ve kolay bir şekilde uygulamaya entegre edilebilir.

class MyApp extends StatelessWidget {
   @override
   Widget build(BuildContext context) {
     return MaterialApp(
       title: 'Zengin Widgetler',
       home: Scaffold(
         appBar: AppBar(
           title: Text('Zengin Widgetler'),
         ),
         body: Center(
           child: RaisedButton(
             onPressed: () {},
             child: Text('Bir Buton Widgeti'),
           ),
         ),
       ),
     );
   }
 }

Bu kod parçası, basit bir buton widget’ini kullanarak kullanıcıya etkileşimli bir öğe sunar.

Flutter, bu gibi özellikleri sayesinde uygulama geliştirmede yeni bir çağ açmaktadır. Tek kod tabanı, hot reload, yüksek performans ve zengin widget kütüphanesi gibi özellikler, geliştiricilere daha hızlı ve daha etkili uygulamalar oluşturma imkanı sağlar. Üstelik bunu tüm platformlara export yapabilme özelliği ile birleştirerek bize zaman kazandırır. Sadece zaman değil ayrıca tek kod sayesinde ortak bir kalite yakalanmış olur. Tekrar eden kodlar azalır. Tabi ki tek kod ortamında kodunuz yine kaliteli olmak zorunda. Yazdığını flutter uygulamasını kötü yazarsanız sonuç tüm platformlarda kötü olacaktır. Bu yüzden işe başlamadan önce iyi araştırmak, örnekleri incelemek ve gerekirse eğitim almak önemlidir. Bir de şuna deyinmeden geçmemek lazım. Flutter bir client geliştirme aracı. Yani siz kapsamlı bir iş yapıyorsanız sağlam bir backend e de ihtiyaç duyacaksınız. Bunun için ayrı bir detaylı backend makalesi yazacağım.

Flutter’ın son gelişmelerini takip etmek ve tüm bu eşsiz özelliklerini keşfetmek için https://flutter.dev sitesini ziyaret edebilirsiniz. Nasıl kurulur, kullanılır ve son stabil sürümleri nelerdir https://docs.flutter.dev adresinde mevcut. Her stabil sürüm upgrade i ile çok daha iyi hale gelen flutter ı siz de öğrenebilir ve projelerinizde kullanabilirsiniz.

Stackoverflow bilmeyenler için anlatmak gerekirse yazılımcıların çok kullandığı ve her türlü teknik soruyu sorduğu ve cevabını aldığı çok popüler bir web sitesi.

Bu sayede bizde sorulan sorular üzerinden kimin hangi konu ile daha çok ilgilendiğini görebilliyoruz.

Özellikle React-Native ile rekabet eden (kullanıcı sayısı olarak) Flutter, bu yarışta 2019 ortalarında öne geçmiş görünyor.

2020 yılında grafik bu şekilde.

2021 de ise fark oldukça açılmış. Buda flutter ın farkı daha da açacağını ve react in düşüşe geçeceğinin bir göstergesi bana göre.

Özellikle web tarafı Flutter da geliştikçe React tercih etmelerine gerek kalmayacak kimsenin. Daha önceki yazılarımda Flutter’ın dart dilinde tek bir kod yazarak hem android hem ios gerçek Native Mobil Uygulama yapabildiğinden bahsetmiştim. React malesef tam native değil arada bir javascript katmanı var ve buda biraz performans sorunu yada hatalara yol açabiliyor. Flutter ile hazırlanan küttüphanelerin modülleri tam native çevirisi yapıyor ve sonuç-çıktı gerçek bir native uygulama.

Ancak dikkat! Flutter’ı yanlış kullanırsanız sonuç React’dan kötü oluyor. State management çok önemli bir kavram Flutter da ve yanlış yapılırsa ciddi performans sorunları oluşuyor.

Ancak konumuz şimdi bu değil. Bu yazıda Fllutter’ın giderek yaygınlaştığını ve React’in giderek düşeceğini vurgulamak istedim.

Şimdi çok ilginç bir grafik daha paylaşacağım. Biliyorsunuz mobil uygulama geliştirken uzun yıllar android de java ve son olarak kotlin , ios da ise objective-c ile başlayan maceramız swift dili ile devam etti.

Java çok eski ve birçok yerde kulllanılan bir dil olduğundan onla kıyaslamak doğru olmaz flutter ı. Ancak son yıllarda android uygulama geliştirme dili olarak popüler olan Kotlin dilini karşılaştırma için kulllanabileceğimizi düşünüyorum.

Grafikte gördüğünüz gibi swift ve kotlin i sollamış durumda Flutter. Önümüzdeki zamanda Flutter ın 2017 de çıktığını düşünürsek bu yıllarda düşüşe geçen Swift de, 2021 den sonra düşecek olan Kotlin’de Flutter bu hızda giderse düşüş göstermeye devam edecek gibi görünüyor.

Yeni mobil uygulama geliştirecek arkadaşlara tavsiyem şu olacak. Trendi takip edin. Bu sayede güncel kalabilirsiniz. Bu tavsiyem hem yazılımcı arkadaşlara hem de mobil uygulama yaptırmak isteyenlere.

Sağlıkla ve sevgiyle kalın!

Uzun yıllardır mobil uygulamaları native (android-java,ios-swift) dilinde yazan biri olarak bu konuya daha derinlemesine eğilmek istedim.

Önceki yazılarımda mobil uygulama geliştirirken flutter’ın avantajlarından bahsetmiştim. Bu yazıda biraz daha teknik bilgilere yer vereceğim.

Flutter’ı mobil uygulama platformu olarak seçtiğimizi düşünerek aşağıdaki sorulara cevap arayacağız.

1. Flutter da nasıl bir mobil uygulama çatısı kullanmalıyız?
2. Kullandığımız kütüphaneleri nasıl seçmeliyiz?
3. Flutter ile Geliştirme yaparken nelere dikkat etmeliyiz?

1.Flutter da nasıl bir mobil uygulama çatısı kullanmalıyız?

Flutter da en önemli konularda biri state management konusu. Öncelikle state management derken yönettiğimiz değikkenlerden ve ekranı güncellerken kullandığımız yazı, sayı , liste gibi değişkenlerin yönetiminden bahsediyoruz. Bu konuda izleyeceğiniz birçok yöntem var. Ben son zamanlarda Getx ile bu yönetimi yapıyorum ve oldukça başarılı buluyorum.

https://pub.dev/packages/get

SetState, provider, reddux, mobx, bloc gibi yönetemler diğer yöntemler ama Getx seçmemizin sebebi hem performans hem de Getx in sadece state management işini kolay yönetmesi değil aynı zamanda bir mikro framework(çatı) olması. Bu sayede güzel bir yapı kurabiliyorsunuz uygulamanıza. Getx i daha detaylı anlatmak için sayfalarca yazmam lazım ama burada sadece tavsiye veriyorum o yüzden çok uzatmayacağım. Getx i daha detaylı inclemek isteyenler zaten araştırabilir ancak Getx ile nvaigation bar ve drawer içeren güzel bir çatı örneği hazırladım sizler için. Aşağıdaki sayfadan bunu inceleyebilirsiniz.

https://github.com/balabanferhat/FlutterGetXWithNavigation

2.Kullandığımız kütüphaneleri nasıl seçmeliyiz?

Flutter da birçok kullanabileceğiniz hazır kütüphane ve widget mevcut. Flutter UI tamamen iç içe oluşan widget lardan oluşuyor ve seçeceğiniz kütüphaneler ile bu widget ları zenginleştirebiliyorsunuz. Bu seçimleri yaparken ne kadar like almış, puan almış buna göre sıralayıp inceleyebilirsiniz.

https://pub.dev/packages?sort=top

Herhangi bir kütüphane içine girince örnekleri nasıl kullanacağınızı anlatıyor ama şu bilgiler kütüphane ne kadar güvenilir onu söylüyor bize. Pub points gerekli açıklama dokümantasyon puanı anlamına geliyor.

3.Flutter ile Geliştirme yaparken nelere dikkat etmeliyiz?

Performansa dikkat etmek çok önemli. Hangi framework ü yada küttüphaneyi kullanırsanız kullanın bazı şeyler arka planda sürekli açıldıkça memory de yer kaplıyor ve uygulamanız kullanıldıkça yavaşlamaya başlıyor olabilir. Örneğin Getx bunları iyi yönetsede üst üste sayfa açtığınızda ve arkada bu sayfalar açık kaldığında GetxControlller larıda açık kalıyor olabilir. İşiniz biten sayfaların kapanması için sonraki ekrana giderken önceki ekranın kapanmasını sağlayabilirsiniz bu şekilde.

Get.off(NextScreen());

Bir diğer konuda yazılan kodun belli aşamalarında android de çalışıyorsanız ios a ve ios da çalışıyorsanız android e mutlaka bakılması gerekiyor. Bu yüzden ben Flutter developer için mac bilgisayarda çalışılmasını gerekli görüyorum. Bu iş sonraya bırakılırsa bu duruma iş işten geçtikten sonra tüm kodu diğer platformda çalışması için elden geçirrmeniz gerekebilir. Ayrıca ios android arasında UI farklılıkları da çok oluşuyor. Ufak kaymalar bozulmalar oluyor bunları da anında düzelterek gitmek çok daha sağlıklı olacaktır.

Hepinize iyi kodlamalar. 🙂

Uzun sürelerdir native mobil uygulama geliştiren bizler artık daha rahat edeceğimiz günlere sanırım geldik. Uzun zamandır android ayrı ios ayrı projeler geliştirip belirli sıkıntılar ile uğraştık. Hem projelerin süreleri uzadı, kimi zamanda android ve ios u benzer ve aynı kalitede olması için uğraşıldı.

Şimdi ise flutter ile yeni bir dönem başlamış görünüyor. Aslında google tarafından 2017 de kullanıma sunulmuş olsada google daha uzun süredir kendi uygulamalarında bu yapıyı kullanıyor ve android ve ios geliştirmelerini tek bir platformada yapıyordu. Tabi tüm dünyanın kabulu o kadar kolay olmadı. Fakat mobil uygulama geliştirmeye kazandırdığı hız , pratiklik, performans gibi faydalar anlaşıldıkça firmalar ve yeni girişimler flutter’ı kullanarak mobil uygulama geliştirmeye başladı.

Dünyada bilinen ve flutter kullanan bazı markalar:

1. Google: Google Assistant apps, Google Ads, Google’s Stadia
2. eBay: eBay Motors app
3. BMW
4. Alibaba Group: Xianyu app
5. The New York Times: Ken Ken puzzle
6. Square: Flutter plugin for In-App Payments SDK
7. Tencent: AITeacher, DingDang, QiDian, Mr. Translator, K12, Now Live
8. Groupon: Groupon Merchants
9. MGM Resorts apps
10. Philips Hue
11. Reflectly
12. Baidu Tieba

Eminiz daha çok var ama bunlar bilinen bazıları.

Flutter ile geliştirilen uygulama çıktısı, eskiden android ve ios ayrı ve native yazılan ile aynı çıktıyı üretiyor. Yani sonuç native uygulama.

Şahsi görüşümü soracak olursanız ben çok sevdim. En çok sevdiğim hızlı geliştirme ve bir önceki projede yaptığınız birçok şeyi bir sonraki projede çok rahat kullanabiliyor olmanız. Flutter UI, widget dediğimiz küçük ve ortak kulllanılabilen bileşenlerden oluşuyor. Zaman içinde widget kütüphaneniz oturuyor veya bu hazır kütüphaneleri çok rahat bulabiliyorsunuz arayarak. Bu açıdan widget larınız elinizdeki silahlarınız diyebilirim.

Ayrıca hazırlanmış Getx ve Dio gibi flutter kütüphaneleri işinizi oldukça hızlandırıyor.

Bir diğer artı ise bence ui setler. Bilmiyenler için bahsedeyim, bir app e başlamadan önce tasarım yapılması gerekiyor. Ancak bu çok sancılı bir süreç. Bir tasarımcı ui tasarımı için 1 ay kadar vakit harcayabiliyor. Bu iş bittikkten ve tasarım onaylandıktan sonra tasarımcı bu hazırladıklarını yazılımcılar ile paylaşıyor ve yazılımcılar bu tasarımı 1-1 yapmaya çalışırken de nerden baksanız 1 ay kaybediyor. Bence flutter ui setleri alınarak ve app i yapmak isteyen kişi ile el sıkışarak (yani bu ui sete uygun app yapılacak noktasında) bu tasarım bu ui setin örnekleri ile bir prototip olarak flutter da yapılabilir. Bu sayede daha agile bir yöntem ile iş hemen yapılmaya başlanmış olur ve bu sayede aylar kazanılabilir.

Flutter ile bir app yapısı nasıl olmalı konusunda bana danışabilirsiniz. Sorularınız olursa en kısa zamanda cevaplamaya çalışırım.

Bu yazımda flutter tecrübemden ve bunun sonucunda mobil uygulama geliştirirken flutter kullanmalımıyız bundan bahsedeceğim

Flutter önceki yazılarımda da bahsetmiştim Google’ın mobil uygulama geliştirmek için tek bir platforma mobil uygulamayı geliştirmeye imkan sağlayan platformunun adı diyebiliriz. Flutter aslında google ın çok eskiden beri kullandığı Dart programlama dilini kullanıyor. Flutter hakkında geniş bilgiyi https://flutter.dev/ den edinebilirsiniz.

Şimdi gelelim çok samimi eleştirilerime;

Öncelikle flutter ile mobil uygulama geliştirmek zevkli ve heyecan verici. Özellikle başlarda. Hem android hem ios için aynı anda kod yazmak çok güzel. Bir taşla 2 kuş vurmak tam buna denir. Google’ın yani flutter ın sunduğu şey standart android ve ios da yapılan herşeyi burada da yapabiliyor olmanız.

Sistem aslında dart dosyalarından oluşuyor. İlk olarak çalışan bir main.dart dosyanız var ve bu dosya içinde geliştirmeye başlıyorsunuz. Temel olarak her screen için bir dart dosyası oluşturarak ilerleyebilirsiniz. Tasarımınızı ve business logic dediğimiz iş yapan kodlarınız herşey bu kod içinde bulunabiliyor. Zaman içinde sisteme aşina oldukça tekrarlayan kodlarınızı class mantığında ayrı dart dosyalarınıza koyup oradan çağırıyorsunuz.

Bu yazımda aslında flutter ile nasıl mobil uygulama geliştirilir den daha çok ne gibi sıkıntılar yaşadım ondan bahsetmek istiyorum daha çok. Çünkü flutter development zaten her yerde anlatılıyor. Ancak bu flutter ı kullanmalımıyım o konuda net çok fazla şey yok.

Öncelikle çok dikkatli olmalı ve yazdığınız her kodu hem android hem ios da her aşamada test etmelisiniz. Bazı kütüphaneler birbiri ile çakışabiliyor ve siz android de işin sonuna kadar geldiğinizde ve ios a baktığınızda bir türlü ios derleyemediğiniz bir konumda kendinizi bulabilirsiniz. Bu çok üzücü ki herşeyi baştan neden ios da çalışmıyor diye ele alamanız anlamına geliyor. Yani aslında tek yerde yaz ikisinde de sıkıntısız çalışsın diye bir durum yok malesef. Özellikle pubspec.yaml yani projenin kullandığı kütütphanelerin dosyasına dokunuyorsanız her seferinde fluttter clean yapıp sonra xcode build yapılması için flutter run ı ios sumulator için çalıştırmanızda fayda var. Nedense flutter geliştirenler önce android de yapıp en son ios build almaya çalışıyor ama bence beraber olmalı. İşte bu yüzden de sürekli bir mac de çalışmanız ihtiyacı ortaya çıkıyor.

Tabiki tek developer avantajı bulunsada bence flutter developer ios uygulama geliştirmedende android uygulama geliştirmeden de biraz anlıyor olması lazım. Ios – Xcode da çıkan problemleri çözmesi gerektiği kadar android de çıkabilecek sorunları da çözebiliyor olması lazım. Google, Android Stuidio ile de Flutter kod yazımını destekliyor olması ve Android konusunda öncü olmasından mıdır bilmem ama Android derlemelerinde pek sorun yaşamadım. Ancak Ios konusunda ios kod geliştirme konusunda sıkıntım olmamasına rağmen burada Xcode build lerde çok uzun süre beklemeler, tıkanmalar, donmalar ve hatalar ile karşılaştım. Özellikle pod install süreçlerinde çakışmalar ve kütüphanelerrin uyumsuzlukları gibi sorunlar insanı çileden çıkarıyor.

Son olarak şu görüşe vardım. Basit ve çok kütüphane kullanmadan yapabileceğiniz uygulamalar flutter için biçilmiş kaftan gibi ama gelişmiş ve kritik uygulamalar yapıyorsanız flutter da aldığınız bir hatadan dolayı takılıp kalma riskini göze alırmısınız? Ben açıkcası alamam. Ama yinede şans vermenizi tavsiye ederim. Tam olarak gerçek bir uygulama yapmadan da bunu göremezsiniz. Basit bir projenizde şans verin. Farklı görüşleriniz var ise lütfen yorumlarınızı bekliyorum.

Bu yazımı yazarken hala ios un Launching… ini bekliyorum. Nerde tıkandı yine neden tıkandı belli değil. Yeni sıfır bir proje açıp run dediğinizde ne güzel çalışıyor oysa ki…

Merhaba,

Hybrid vs Native arasındaki farkları anlatmıştım. Artık hybrid deki kötü performansı kimse istemiyor bunda hemfikir olduğumuzu sanıyorum. Bu yazımı okumayanlar buradan okuyabilir.
https://ferhatbalaban.com/hybrid-vs-native/

Bu yazımda native mobil uygulama yaparken nasıl daha hızlı yaparız konusuna değineceğim.

Biliyorsunuz native app , yada bilmeyenler için kısaca anlatayım 🙂 , android uygulaması android studio da Java yada Kotlin dilleri ile yazılırken, Ios uygulaması ise Xcode da Swift yada Objective-C ile yazılıyor. Son zamanlarda daha çok swift tercih ediliyor.

Tamam bunda bir sorun yok ama bir uygulamayı yazmak için 1 backend, 1 android 1 ios yazılımcısı gerekiyor ve maliyetler artıyor. Teknoloji artık çok hızlı ilerliyor ve her firmanın, her girişimin bir mobil uygulaması olmaya başladı. Bu nedenden herkes bir arayış içinde.

Native performansı olsun, ancak nasıl daha hızlı hem ios hem android için kod geliştirebilirim?

Herkes bu arayış içinde ve maliyetleri azaltırken aynı zamanda daha hızlı uygulamalar çıkarmak peşinde. Bunun içinde karşımıza ortak bir dilde tek yerde kod yazabileceğiniz ama sonuçta kodu android için ayrı ios için ayrı bir native koda dönüştüren 2 platformdan bahsedeceğim. React Native ve Flutter.

React Native, Facebook tarafından başlatılmış bir proje ve 2015 yılında açık kaynak olarak açılarak herkesin kullanımına sunuldu. O günden bu yana birçok kullanıcı kitlesine ulaştı.

Flutter ise 2017 yılında Google tarafından duyruldu ve kullanımı giderek artıyor.

Şimdi bu 2 mobil uygulama platformunun geleceğinden, farklarından ve biz eğer bir ortak dilde yazıp bu işi yapmak istiyorsak hangisini seçmeliyiz bundan bahsedeceğim.

Öncelikle benim görüşüm şu oldu bugüne kadar. Bu tip ortak dilde yazılan ve sonuçta android ve ios uygulama üreten sistemlere ben biraz uzak durdum ve uzaktan izledim. Mesela react native de yazılmış uygulamalar geldi karşıma ve insanların bazı sorunları kolay çözemediğini ve tıkandığını gördüm. Yeri geldiğinde framework yetersiz kalınca gerçek native ile kod yazma ihtiyaçları ortaya çıktığına şahit oldum. Native de bize basit gelen hataların framework ün kendisinin ayrı bir yapısı olduğundan ve iyi bilinmeyince çözülemediğini gördüm. Ancak dert o kadar büyük ki bu arayış devam ediyor ve bunu gören google da kendisi android i desteklemesine rağmen Flutter ı çıkartarak bu derde bir çözüm sunduğunu göstermiş oldu. Çünkü ios içinde google ın hazırladığı birçok mobil uygulama var ve bu dertden tüm dünya gibi onlarda çekiyor.

Programlama dili olarak React Native, javascript dilini kullanırken (tabi kendine ait bir yapısı ve kuralları var yine frameworkün), Flutter ise Dart programlama dilini kullanıyor. Dart yine Google ın 2011 de geliştirdiği bir dil ve kullanımı çok yaygın değil ama javascript oldukça yaygın. Bu açıdan React Native , Flutter a göre biraz daha avantajlı görünüyor. Buradan React Native e +1 veriyorum.
Sonuç: React 1 – Flutter 0

Teknik altyapı olarak React Native js altyapısına dayandığından ve native e çevirirken biraz köprü vazifesi gören bir sistem üstünden çevirim yapıyor ve kötü performans verebiliyor ancak Flutter kendi içinde hemen hemen tüm native kütüphaneleri barındırdığından native sistem ile haberleşmek için ayrı birşeye ihtiyaç duymuyor. Bu konuda Flutter +1
Sonuç: React 1 – Flutter 1

Kurulum konusunda React Native NPM(Node Package Manager) ile daha rahat kurulurken Flutter bu konuda biraz manuel kurulum aşamasında kalmış. En kısa zamanda iyileştireceklerini düşünsemde React Native bu konuda +1
Sonuç: React 2 Flutter 1

Proje Hazırlığı konusunda Flutter hem android hem ios için daha açıklayıcı bilgilere sahip. Mesela React da IOS dökümantasyonu biraz zayıf. Ayrıca Flutter da yer alan flutter doctor her kontrolü yaparak hazır olup olmadığınızı denetliyor. Bu konuda Flutter +1
Sonuç: React 2 – Flutter 2

UI (Arayüz) ve Development API konusunda ise native bileşenlere sorunsuz ulaşmak çok önemli. React native UI bileşenleri ve bazı native erişim API ı sunsada birçok konuda 3rd party yani dışarıdan eklenen plugin lere ihtiyaç duyuyorsunuz. Herkes kendi en iyi plugin ini yapmaya çalışıyor ya da bulmaya çalışıyor. Başkalarının geliştirdiği bu plugin ler hatalı kalabildiği gibi bir süre sonra destek kesilebiliyor ve projeniz de siz bu plugin i geliştirmediğiniz için zor durumda kalıyor. Flutter da ise kendi içinde ihtiyaç duyacağınız hemen hemen herşey var. Bence bu aslında +3 ve bir yazılımcı için en önemli şey. Hatta benim react native e uzak durmamdaki sebeplerden biri bu. Hadi yinede adil olsun diye bu maddeye de Flutter +1 diyelim.
Sonuç: React 2 – Flutter 3

Geliştirme Hızı konusunda yazılımcı js biliyorsa React Native(RN) de hızlı kod geliştirebiliyor. Js bile çok yazılımcı var ama RN için bence js den daha çok kendi kuralları olduğu için RN bilen kişi aranıyor. Js bilmesi avantaj tabi ama kurallar çok iyi öğrenilmesi lazım. Flutter da ise Dart dilinin öğrenilmesi lazım. Çok zor değil ancak çok yaygın değil. Flutter yaygınlaştıkça bu açığı kapatacak görünüyor ancak şu an için RN +1
Sonuç: React 3 – Flutter 3

Destek konusunda React Native daha önce çıktığı ve daha çok kullanıldığı için daha büyük bir kitle tarafından destekleniyor. Bu konuda yine Flutter geriden gelse de açığı kapatması bekleniyor.
RN +1
Sonuç: React 4 – Flutter 3

Test konusunda React Native de birkaç 3rd party çözüm var ancak Flutter bu konuda kendi içinde çok güzel çözümlere sahip. Cihaza aktarmadan uygulamanızı test tool ları üzerinden deneyip test edebiliyorsunuz.
Flutter +1
Sonuç: React 4 – Flutter 4

Yayına alma konusunda React Native de otomatik çözümler yok ancak Flutter CLI ile build (derleme) ve release (yayına alma) işlemleri yapabildiğiniz gibi Fastlane ile otomatik build ayarları yapabiliyorsunuz. Bunun nasıl yapılacağı güzel anlatılmış. React da da fastlane kullanılabilir ama dökümantasyon konusunda zayıf gibi geldi bana. Sonuç olarak bu konuda Flutter +1
Sonuç: React 4 – Flutter 5

Bakım ve Sürekli Geliştirme konusunda React Native de yine detaylı birşey bulamadık ancak Flutter da bu konuda gerekli bilgiler mevcut ve CLI ile yapılabiliyor. Bu sayede hataları giderip kullanıcılar teste açma , geri bildirim alıp tekrar teste gönderme süreçleri daha hızlı ilerliyor.
Flutter +1
Sonuç: React 4 – Flutter 6

Sonuç olarak iki sisteminde kendi artıları eksiler var. Flutter daha avantajlı görünüyor. Bu konuda ona bir şans vermeyi düşünüyorum. Bazı mobil uygulamaları Flutter ile yapıp denemek lazım. Ancak bu tip framework ler sonuçta Google da geliştirse Facebook da geliştirse bir şekilde bir yerlerde tıkanmanıza yol açabiliyor. İçeride React ya da Flutter bilen yazılımcılar olması gerekiyor. Bu konuya eğildiğinizde ve tüm yazılım dilinizi değiştirmeye başladığınızda sonradan sorun yaşarsanız kötü olabiliyor.

Basit ve sıfırdan yapılacak uygulamalarda bu yöntemlere şans verilirken. Kritik uygulamalar bence hala gerçek ait olduğu yerde yazılmalı. Sonuç olarak hiçbir ara framework gerçek native de yazmak gibi olmayacaktır. Orada ne isterseniz yapacağınız kesinken bu ara tek dilde yazalım framework leri hep bir firmaya birilerine ihtiyaç duyacağınız anlamına geliyor. Örneğin facebook kapanır yada React Native i bırakırsa ne olacak? Çok kritik bir app yapıyorsanız sizde mi bırakacaksınız ya da komple sıfırdan mı yazacaksınız. Ya da Google, Flutter a gerektiği önemi vermez ise?

Ancak şu da var. Şans da vermek lazım. Flutter’ın geleceği parlak gözüküyor. Mesela Alibaba flutter a geçmiş ve çok memnunlar bu video yu izleyebilirsiniz.

Karar vermek zor ancak dediğim gibi basit kurgusu olan bazı app ler Flutter ile yapılabilir. Benim düşüncem bu yönde. Neden bilmem ben React Native e zaten ısınamamıştım sorunlarından dolayı. Şimdi daha heyecanlandım Flutter ile.